I. Wstęp

Turystyczna Impreza na Orientację (InO) jest dyscypliną turystyki kwalifikowanej, w której uczestnik lub zespół ma za zadanie potwierdzić w określonym limicie czasu swoją obecność na oznakowanych punktach kontrolnych lub dających się opisać obiektach terenowych.

II. Punkty kontrolne

1. Oznakowanym punktem kontrolnym (PK) jest lampion wykonany w kształcie kwadratu o boku od 20 do 30 cm, podzielony po przekątnej, w kolorach białym (lewy górny róg) i czerwonym (prawy dolny róg).
2. Każdy oznakowany punkt kontrolny powinien być opisany na białym polu dwuelementowym kodem (cyfry lub litery) oraz posiadać przyrząd do potwierdzania tego punktu (kredka, perforator, pieczątka itp.).
3. Każdy oznakowany punkt kontrolny powinien być widoczny i ustawiony w miejscu charakterystycznym, przy czym miejsce to musi dać się jednoznacznie zlokalizować na mapie i w terenie.
4. Jeżeli odległość ustawienia PK od miejsca charakterystycznego zaznaczonego na mapie jest większa niż 2 mm w skali mapy, to zespół nie ma obowiązku jego odszukania i za brak potwierdzenia tego punktu nie może być ukarany.
5. Na linii obowiązkowego przebycia (przejścia, przejazdu, przepłynięcia) (LOP), PK nie może być oddalony od tej linii więcej niż 5 m, i musi być z niej widoczny.
6. Poza punktami kontrolnymi (PK) organizatorzy mogą dodatkowo ustawić na terenie imprezy: punkty stowarzyszone (PS) i punkty mylne (PM).
7. Punkt stowarzyszony z określonym punktem kontrolnym lub obszarem (PS) jest to punkt ustawiony w terenie, który ze względu na co najmniej jeden z poniższych warunków, to jest:
   1. niewielką odległość od PK (nie mniejszą niż 2 mm w skali mapy),
   2. podobną formę terenu,
   3. specyfikę mapy,
   4. inne informacje podane przez organizatora,
   oddaje w przybliżeniu położenie punktu kontrolnego (PK).
8. Punkt stowarzyszony do linii obowiązkowego przebycia nie może być ustawiony w odległości mniejszej niż 5 m w terenie od linii zaznaczonej na mapie wzorcowej przez organizatora.
9. Punkt mylny (PM) nie jest punktem kontrolnym danej trasy lub punktem z nim stowarzyszonym i musi być oddalony od danego PK o co najmniej 5 mm w skali mapy.
10. Punkty stowarzyszone i punkty mylne oznacza się w terenie w taki sam sposób jak punkty kontrolne.
11. Ze względu na specyfikę mapy i terenu imprezy organizator może (na każdym etapie) ustalić maksymalną odległość punktu stowarzyszonego do punktu kontrolnego (MOS), powyżej której wszystkie punkty stanowią dla danego PK punkty mylne.
12. W przypadku wprowadzenia MOS wszystkie punkty spełniające warunki PS w obszarze przez nią ograniczonym traktowane są jako PS.

III. Kategorie

Imprezy na orientację mogą być rozgrywane z podziałem na kategorie.

1. Kategorie ze względu na sposób pokonania trasy:
   1. piesza,
   2. kolarska (TR),
   3. kajakowa (TK),
   4. motorowa (TMot),
   5. inne.
2. Kategorie ze względu na wiek uczestnika (decyduje rok urodzenia):
   1. dzieci do lat 13 (TD),
   2. młodzież od 14 do 16 lat (TM),
   3. juniorzy od 17 do 19 lat (TJ),
   4. seniorzy od lat 20 (TS).
3. Kategorie ze względu na stopień zaawansowania (bez względu na wiek) uczestnika:
   1. początkujący (TP),
   2. średniozaawansowani (TU),
   3. zaawansowani (TZ).
4. Kategorie ze względu na inne kryteria:
   1. rodzinna (TF),
   2. rekreacyjna (RK),
   3. szkoleniowa (SZ),
   4. inne.

IV. Czas przebycia trasy

1. W turystycznych imprezach na orientację szybkość przebycia trasy nie jest punktowana.
2. Czas przeznaczony przez organizatora na pokonanie trasy nazywa się limitem podstawowym i jest on ustalony tak, aby przeciętny uczestnik mógł przebyć całą trasę w tempie turystycznym:
   1. na pokonanie pieszo 1 km trasy na pełnej mapie, mierzonej w linii prostej między startem, poszczególnymi punktami kontrolnymi i metą, z ominięciem przeszkód stałych jak: rzeka, jezioro, teren zamknięty itp., przeznacza się dla poszczególnych kategorii minimalną liczbę minut wg poniższej tabeli:

      KATEGORIE	IMPREZA DZIENNA	IMPREZA NOCNA
      Dzieci (TD) młodzież (TM) i początkujący (TP)	25 min.	30 min.
      Średniozaawansowani (TU) i juniorzy (TJ)	22,5 min.	27,5 min.
      Zaawansowani (TZ) i seniorzy (TS)	20 min.	25 min.

   2. ze względów bezpieczeństwa zaleca się nie przeprowadzać etapów nocnych w kategoriach TD i TP.
3. Podstawowy limit czasu ustalany jest przez organizatora z uwzględnieniem:
   1. długości trasy,
   2. stopnia zaawansowania oraz wieku uczestników,
   3. pory dnia,
   4. sumy podejść, podjazdów, ... (na pokonanie pieszo każdych 100 m wzniesień dolicza się do limitu podstawowego 10 min.),
   5. czasu przeznaczonego na wykonanie zadań, do których zalicza się:
      • nanoszenie punktów kontrolnych z mapy wzorcowej na własną;
      • wyznaczanie położenia PK;
      • wszystkie zadania dodatkowe o ile organizator przewidział wykonanie ich w ramach podstawowego limitu czasu,
   6. rodzaju i jakości map (w przypadku map przekształconych lub pozbawionych części treści organizator powinien zwiększyć limit czasu w stopniu adekwatnym do czasu potrzebnego na właściwy odczyt mapy),
   7. pogody w czasie imprezy (w przypadku znacznego pogorszenia się warunków atmosferycznych przed startem organizator powinien w pierwszej kolejności skrócić trasę, a gdy jest to niemożliwe wydłużyć limit czasu),
   8. ilości punktów kontrolnych na trasie (podstawowy limit czasu powinien być wydłużony o 1 minutę na każdy PK).
4. Dodatkowe 10% podstawowego limitu czasu przysługuje w kat. TS:
   1. w imprezach rangi ogólnopolskiej i niższych, jeżeli chociaż jeden z członków zespołu ukończył 50 lat lub nie ukończył 10 roku życia,
   2. w imprezach rangi PP, jeżeli wszyscy członkowie zespołu ukończyli 50 lat.
5. Prawo do korzystania z dodatkowego limitu czasu ze względu na wiek należy zgłosić organizatorom imprezy najpóźniej przed zamknięciem listy startowej.
6. Na imprezach rangi MP nie zwiększa się limitów czasu ze względu na wiek.
7. Każdemu zespołowi poza podstawowym limitem czasu przysługuje limit spóźnień.
8. Limit spóźnień powinien być nie mniejszy niż 1/4 i nie większy niż 1/3 podstawowego limitu czasu.
9. Pomiaru czasu dokonuje się do pełnej minuty.
10. Zespół może być sklasyfikowany po przekroczeniu limitu spóźnień, o ile zdąży przybyć na metę przed jej zamknięciem.

V. Zasady potwierdzania punktów kontrolnych na karcie startowej

1. Potwierdzenie punktu kontrolnego następuje poprzez wpisanie w pierwszym wolnym polu karty startowej za pomocą kredki umieszczonej przy lampionie numeru lub innego podanego na mapie oznaczenia PK (opisu PK) oraz kodu z lampionu ustawionego w tym miejscu.
2. W przypadku innego przyrządu do potwierdzania PK (pieczątka, perforator itp.) potwierdzenie następuje poprzez opieczętowanie, przebicie perforatorem, itp. odpowiedniego pola karty startowej i wpisanie własnym przyborem do pisania kodu lub innego, podanego na mapie oznaczenia tego PK.
3. Potwierdzeń dokonuje się w kolejnych polach karty startowej bez pozostawiania pól wolnych.
4. Zespół ma prawo do nieograniczonej ilości poprawień pierwotnie potwierdzonego PK:
   1. poprawienia PK dokonuje się z zastosowaniem zasad zawartych w rozdz. V, p. 1, 2 i 3,
   2. za dokonanie każdorazowego poprawienia PK otrzymuje się odpowiednią ilość punktów karnych (rozdz. VI, p. 2.i),
   3. po dokonaniu poprawień ocenie podlegają wyłącznie ostatnie potwierdzenia danego PK oraz ilość dokonanych poprawień.
5. W przypadku stwierdzenia, że w miejscu zaznaczonym na mapie przez organizatora lub wynikającym z zadań lokalizacyjnych nie ma ustawionego punktu kontrolnego, dokonuje się zapisu BPK (brak punktu kontrolnego), dodając numer lub oznaczenie tego PK stosując zasady zawarte w rozdz. V, p. 1, 2, i 3. Jeżeli uczestnik lub zespół skorzystał z możliwości potwierdzenia punktu kontrolnego zapisem BPK, a organizator (w wypadku spornym Komisja Odwoławcza) stwierdził właściwe ustawienie PK (zgodnie z rozdz. II, p. 2 i 3), to zapis taki traktowany jest jako potwierdzenie punktu mylnego (PM).
6. W przypadku stwierdzenia przy punkcie kontrolnym braku przyrządu do potwierdzania PK, całego zapisu dokonuje się własnym przyborem do pisania, umieszczając numer lub oznaczenie tego PK oraz kod z właściwego lampionu w odpowiednim polu karty startowej, dodając uwagę BK (brak kredki).
7. Inne dokonanie zapisu w przypadku braku punktu kontrolnego lub braku przyrządu do potwierdzenia PK jak opisane w rozdz. V, p. 5 i 6 traktowane są jak potwierdzenie punktu mylnego PM.
8. W jednym polu karty startowej może znajdować się tylko jedno potwierdzenie punktu kontrolnego.
9. Organizator ma obowiązek podać ilość PK do potwierdzenia na linii obowiązkowego przebycia (LOP), w obszarze i w zadaniu lokalizacyjnym posiadającym więcej niż jedno rozwiązanie. Kolejność potwierdzania punktów kontrolnych w ramach linii obowiązkowego przebycia, obszaru lub zadania lokalizacyjnego jest dowolna.
10. Za potwierdzenie PK stojącego do 2 mm w skali mapy od miejsca zaznaczonego na mapie przez organizatora uczestnik nie może być karany.

VI. Punktacja

1. W turystycznych imprezach na orientację zwycięża uczestnik lub zespół, który za pokonanie trasy uzyskał najmniejszą liczbę punktów karnych.
2. Punkty karne uzyskuje się za:

a)	brak potwierdzenia punktu kontrolnego PK naniesionego na mapę przez organizatora	90 pkt.
b)	brak potwierdzenia punktu kontrolnego PK nie naniesionego na mapę przez organizatora (w tym PK z linii obowiązkowego przebycia LOP, obszaru i zadania lokalizacyjnego)	60 pkt.
c)	potwierdzenie punktu mylnego PM lub każdego punktu kontrolnego ponad wymaganą ilość	30 pkt.
d)	zmianę kolejności potwierdzeń PK (za każdą zmianę)	30 pkt.
e)	pozostawienie na karcie startowej wolnego pola zamiast kolejnego potwierdzenia punktu kontrolnego	30 pkt.
f)	potwierdzenie punktu stowarzyszonego (PS) do punktu kontrolnego (PK), naniesionego przez organizatora na mapę wzorcową	25 pkt.
g)	potwierdzenie punktu stowarzyszonego (PS) do punktu kontrolnego (PK) nienaniesionego przez organizatora na mapę wzorcową, PK z zadania lokalizacyjnego, a także PS do całej linii obowiązkowego przebycia LOP i całego obszaru	15 pkt.
h)	brak opisu lub zły opis punktu kontrolnego	10 pkt.
i)	każdą zmianę potwierdzenia punktu kontrolnego (PK) lub punktu stowarzyszonego (PS)	10 pkt.
j)	każdą pełną minutę limitu spóźnień	1 pkt.
k)	każdą pełną minutę spóźnień po przekroczeniu limitu spóźnień	10 pkt.
l)	błędne wykonanie zadania specjalnego lub jego niewykonanie	10 pkt.
	- nanoszenie położenia punktu kontrolnego na mapę, błąd powyżej 1 mm - za każdy milimetr	1 pkt.
	- pomiar i ocena odległości w terenie, błąd powyżej 5% - zakażde 5% odległości	1 pkt.
	- pomiar azymutu w terenie, błąd powyżej 2° - za każdy stopień	1 pkt.
	- pokonanie odcinka trasy na regularność przebycia, błąd powyżej 1 min. - za każdą minutę	1 pkt.
	- test topograficzny i krajoznawczy - każda zła odpowiedź lub jej brak	2 pkt.
	- test topograficzny i krajoznawczy - częściowa odpowiedź	1 pkt.
ł)	inne zadania specjalne (z podaniem punktacji) analogicznie do całego rozdz. VI, pkt. 2.l	10 pkt.
m)	wszystkie zadania specjalne na jednym etapie nie więcej niż	30 pkt.

VII. Punktacja generalna

1. W imprezach wieloetapowych poza klasyfikacją poszczególnych etapów prowadzoną w oparciu o punktację ujętą w rozdz. VI, ze względu na różną wartość trasy (S) stosuje się wzór przeliczeniowy:
   PP = 1000 x [ (S+P1-Pk) / (S) ]
   we wzorze użyto następujących oznaczeń:
   PP - punkty przeliczeniowe,
   S - wartość trasy (suma wartości wszystkich punktów kontrolnych do potwierdzenia na etapie),
   P1 - wartość bezwzględna punktów karnych zwycięskiego zespołu,
   Pk - wartość bezwzględna punktów karnych danego zespołu.
2. Dla wszystkich zespołów, które ukończyły etap minimalna ilość PP=1.
3. Dla wszystkich zespołów, które zostały zdyskwalifikowane, nie zostały sklasyfikowane lub nie wystartowały na etapie PP=0.

VIII. Warunki ukończenia imprezy

1. Zespół, aby mógł być sklasyfikowany w imprezie na orientację, musi:
   1. w komplecie przybyć na metę przed jej zamknięciem,
   2. oddać kartę startową w stanie umożliwiającym sędziemu identyfikację potwierdzeń, a także mapę, jeżeli jej zwrot był wymagany przez organizatora,
   3. potwierdzić co najmniej jeden punkt kontrolny (PK) lub punkt stowarzyszony (PS).
2. Zespół może być nie sklasyfikowany na danym etapie za:
   1. podrabianie potwierdzeń na karcie startowej,
   2. używanie niedozwolonego środka transportu,
   3. korzystanie z pomocy osób trzecich przy pokonywaniu trasy.
3. Zespół może być zdyskwalifikowany na imprezie za:
   1. dokonywanie samowolnych zmian w ustawieniu punktów kontrolnych,
   2. niszczenie punktów kontrolnych lub przyrządów do ich potwierdzania,
   3. nieuzasadnione używanie urządzeń elektronicznych do porozumiewania się na odległość lub określania położenia w terenie,
   4. używanie map nie dostarczonych i nie dopuszczonych przez organizatora w skali większej niż 1:50 000,
   5. nieprzestrzeganie "Karty Turysty" lub regulaminu porządkowego organizatora.

IX. Protesty i odwołania

1. Uwagi i odwołania rozstrzyga Sędzia Główny imprezy.
2. Na imprezach rangi ogólnopolskiej i wyższej protesty rozstrzyga pięcioosobowa Komisja Odwoławcza składająca się z Sędziego Głównego, Budowniczego Trasy lub Kierownika Imprezy oraz trzech Przodowników InO wybranych przed startem przez uczestników imprezy ze swojego grona.
3. Przodownicy powoływani do Komisji Odwoławczej, na imprezach rangi Pucharu Polski i Mistrzostw Polski muszą posiadać co najmniej pięcioletni staż przodownicki.
4. Komisja Odwoławcza zbierana jest przez Sędziego Głównego z jego inicjatywy lub po wpłynięciu pisemnego protestu.
5. W przypadku protestów dotyczących wyników jednego z członków Komisji Odwoławczej, zostaje on wyłączony z obrad, a na jego miejsce zostaje powołany nowy sędzia, wybrany przez pozostałych członków Komisji Odwoławczej
6. Komisja Odwoławcza ma głos decydujący w sprawach dotyczących naruszenia zasad punktacji.
7. Sędzia Główny w uzasadnionych sytuacjach (niebezpieczne warunki atmosferyczne, zdarzenia losowe itp.) ma prawo odwołać etap lub anulować jego wyniki.

X. Postanowienia końcowe

1. Stosowanie powyższych zasad zalecane jest na wszystkich imprezach na orientację, a na imprezach ogólnopolskich jest obowiązkowe.
2. Jeżeli organizator ogólnopolskiej imprezy na orientację zamierza z pewnych względów odstąpić od powyższych zasad, zobowiązany jest zamieścić o tym informację w regulaminie imprezy wysyłanym do uczestników i w komunikacie technicznym.
3. Wyłączne prawo do interpretacji "Zasad punktacji i współzawodnictwa w turystycznych imprezach na orientację" przysługuje Komisji Imprez na Orientację Zarządu Głównego PTTK.
4. Powyższe zasady obowiązują od dnia 4.02.2006 r. i jednocześnie tracą moc wszystkie dotychczasowe "Zasady punktacji i współzawodnictwa w turystycznych imprezach na orientację"