fot. 1 Stały mieszkaniec stadniny

Powoli tradycją staje się udział członków naszego oddziału PTTK „Sudety Zachodnie” w imprezach organizowanych przez Oddział PTTK Pracowników Kolejowych w Poznaniu. W dniach 12 – 13 października 2024r. drużyna w składzie: Marian Kuc, Zdzisław Orlik i Janusz Milewski oraz Wiesława Cenian, która dołączyła do grupy z Oddziału PTTK „Pogórze Izerskie”, wzięła udział w XXXVII Ogólnopolskim Rajdzie Szlakiem Powstania Wielkopolskiego do Lusowa. W jego ramach są prowadzone dwie trasy autokarowe oraz dwie trasy piesze i trasy dowolne. Wielkim plusem imprezy jest zorganizowanie tras dla najmłodszych, którzy w dużej liczbie każdego roku pojawiają się na jego zakończenie. Rajd ten należy do jednej z największych imprez turystycznych organizowanych w ramach naszej organizacji.

Pierwszym przystankiem na trasie rajdu była wieś Racot, w której od 1925 roku istnieje stadnina koni. Była to trzecia, obok Janowa Podlaskiego i Kozienic, tego typu placówka w przedwojennej Polsce. W stajniach można było prawie zaprzyjaźnić się jej „mieszkańcami” (fot. 1).

fot. 2 Pałac w Racocie

W Racocie znajduje się też klasycystyczny pałac z XVIII wieku zbudowany dla księcia Antoniego Jabłonowskiego. W latach 1798-1897 pałac był własnością niderlandzkiej rodziny królewskiej z dynastii orańskiej. Natomiast w okresie 1921-1928 był rezydencją prezydentów Rzeczpospolitej Polskiej (fot. 2). W pałacu bywali m.in. Tadeusz Kościuszko, książę Józef Poniatowski i Józef Wybicki.

fot. 3 Pałac w Rokosowie

Kolejnym przystankiem na rajdowej trasie była wieś Rokosowo, a w niej posadowiony pałac Mycielskich zbudowany w stylu neogotyku romantycznego w latach 1849-1854 (fot. 3).
Pałac jest otoczony zabytkowym parkiem, w którym rosną m.in. dwa platany o obwodach powyżej 4 metrów! Rokosowo jest również interesujące z tego powodu, że szlachecka rodzina Rokossowskich herbu Glaubicz z Wielkopolski przyjęła nazwisko od nazwy tej miejscowości. To właśnie z tego rodu pochodził Konstanty Rokossowski - jeden z najwybitniejszych dowódców wojskowych w czasie II wojny światowej. Dziś pałac w Rokosowie nazywany jest Zamkiem Wielkopolskim.

fot. 5 Pomnik Stanisława Leszczyńskiego w Lesznie

fot. 6 Pomnik Powstania Wielkopolskiego w Biedrusku

Po dotarciu do Leszna (dawnego miasta wojewódzkiego) zwiedziliśmy Muzeum Okręgowe, które mieści się w dawnej synagodze (fot. 4) zbudowanej w latach 1796-1799 na miejscu starej synagogi z XVII wieku. Zbiory muzeum dotyczą przeszłości Leszna i okolic. To w tej miejscowości w 1565 roku zostało założone Gimnazjum w Lesznie, w którym wykładał m.in. Jan Amos Komensky, reformator szkolnictwa.

W niedaleko położonym parku przed pałacem Sułkowskich znajduje się pomnik upamiętniający powstańców wielkopolskich. Pomnik został posadowiony już w 1924 roku! Bardzo interesującym budynkiem jest miejski ratusz, zbudowany w stylu barokowym w latach 1707-1709. Nieopodal znajduje się pomnik króla Stanisława Leszczyńskiego (fot. 5).

Ostatnią miejscowością na trasie rajdu było Biedrusko, miejscowość związana z wojskiem. Opodal znajduje się wielki poligon ćwiczebny dla broni pancernej. W miejscowości z okazji 100. rocznicy Powstania Wielkopolskiego wykonano ścieżkę historyczną poświęconą bohaterom i przywódcom Powstania. Ustanowiono nieopodal pałacu (dawnego kasyna oficerskiego, obecnie hotelu) Narodowy Panteon Powstania Wielkopolskiego. W jego centralnym miejscu znajduje się pomnik upamiętniający dowódców i żołnierzy Powstania Wielkopolskiego (fot. 6). Wokół na trwałych tablicach znajdują się opisy wszystkich frontów Powstania, działań wojskowych oraz powstańczych bitew z Niemcami.

fot. 7 Srebrna Kolejowa Odznaka Turystyczna PTTK

Drugi dzień rajdu to zwiedzanie Poznania, a szczególnie jego rynku. Uczestnicy rajdu zwiedzili przede wszystkim Wielkopolskie Muzeum Wojskowe. W tej placówce zgromadzono bardzo ciekawe eksponaty z dziedziny wojskowości, począwszy od elementów indywidualnego wyposażenia żołnierza, odznaczeń wojskowych, fotografii, sztandarów i proporców, tablic pamiątkowych, obrazów batalistycznych, umundurowania różnych formacji wojskowych po elementy uzbrojenia żołnierzy i oddziałów wojskowych. Wszyscy z zainteresowaniem oglądali zachowane eksponaty będące świadectwem polskich tradycji wojskowych. Zakończenie rajdu odbyło się tradycyjnie w Lusowie, gdzie znajduje się Muzeum Powstańców Wielkopolskich posiadające bogate zbiory związane z powstaniem. W Lusowie znajduje się grób dowódcy Powstania Wielkopolskiego gen. broni Wojska Polskiego Józefa Dowbor-Muśnickiego, a przy Szkole Podstawowej (noszącej zresztą jego imię) znajduje się pełnopostaciowy pomnik generała. Podczas zakończenia rajdu odbywały się konkursy wiedzy oraz konkursy sprawnościowe dla najmłodszych uczestników.

fot. 8 Wręczenie Srebrnej Kolejowej Odznaki Turystycznej PTTK

Naszą grupę spotkało duże wyróżnienie. Komandor Rajdu, Prezes Oddziału PTTK Pracowników Kolejowych w Poznaniu Andrzej Kudlaszyk publicznie i uroczyście wręczył Srebrną Kolejową Odznakę Turystyczną PTTK (fot. 7) z numerem weryfikacyjnym: 30 (w całej historii istnienia Odznaki od 1995 roku) niżej podpisanemu (fot. 8).

Niełatwo było ją zdobyć, gdy na straży przestrzegania i realizacji wymogów stoi weryfikator Odznaki Kol. Paweł Brych z Poznania. Postanowiliśmy, że na pewno weźmiemy udział w następnym rajdzie.

Janusz Milewski

(Autorzy zdjęć: Janusz Milewski. Marian Kuc)