Ukazał się kolejny, już 76., tom „Wierchów". Tematyka rocznika jest − jak zwykle − nader różnorodna. Otwiera go psychologiczno-socjologiczny esej Agnieszki Skorupy, która zajęła się problemem, obser-wowanego współcześnie, stosunku człowieka do gór. Autorka opisuje zjawiska towarzyszące w na-szych czasach relacjom między człowiekiem a górami, m.in. ich komercjalizację, i stawia pytanie, czy tak naprawdę doświadczamy obecnie poszukiwanej w górach wolności?

Po owym wstępnym artykule następuje blok tekstów o charakterze biograficznym przyno-szących wiele nieznanych dotąd szczegółów z życia osób szczególnie dla gór zasłużonych. Mamy więc tu: wydane z ineditów wspomnie-nia prof. Anieli Chałubińskiej o jej słynnym dziadku, oraz artykuł Józefa Nyki o Kazimierzu Tetmajerze jako taterniku. Z kolei prof. Zbi-gniew J. Wójcik pisze o Walerym Goetlu i roli jaką odegrał on w tworzeniu „Wierchów", gdy był ich redaktorem, a potem przewodniczą-cym ich komitetu redakcyjnego. Ewa Rosz-kowska, z Zakładu Alpinizmu krakowskiej AWF, przedstawia postać Jerzego Maślanki, ukazując jego miejsce w dziejach polskiej eks-ploracji gór, a Tomasz Kowalik zarysowuje obraz życia i i działalności zmarłego niedawno − jednego z najwybitniejszych, współczesnych polskich krajoznawców, wielce zasłużonego także dla gór − Adama Schwarz - Czarnowskie-go.

Wymienione tu opracowania przedziela tekst prof. Andrzeja Sulikowskiego, będący literac-kim zapisem jego wędrówek wiodących po różnych szlakach i bezdrożach Beskidów, w którym autor snuje refleksje nad socjologiczną i przyrodniczą teraźniejszością tych gór, osadzając swoje uwagi na tle ich historii. Parę następnych opracowań przynosi wiedzę historyczną z zakresu różnorodnych jej dyscyplin. Są to artykuły prof. Mieczysława J. Adamczyka o ucieczkach w Karpaty poborowych do armii austriackiej, ks. Kamila Kowalczyka o XIX-wiecznych pomorach rabczańskich, Zbigniewa Moź-dzierza − prezentującego historię najsławniejszej chałupy zakopiańskiej, czyli tzw. Chaty Sabały na Krzeptówkach. Godna osobnego podkreślenia jest rozprawa Jerzego Kapłona przynosząca najpełniej-szy − jak dotąd − w polskim piśmiennictwie obraz historii działań Tatrzańskiego Towarzystwa Narcia-rzy.

Wspomnieć też należy o artykule Jerzego Kalarusa prezentującym dokonania Polskiego Towarzystwa Turystyczno-Krajoznawczego na polu wykorzystywania energii odnawialnej w schroniskach górskich w naszej części Karpat Zachodnich.

Tradycyjnie niezwykle bogata jest tzw. Kronika „Wierchów", w której czytelnik znajdzie mnóstwo arcyciekawych przyczynków do historii i krajoznawstwa naszych gór, nadto informacje o różnych wy-darzeniach dziejących się w nich współcześnie, a także recenzje z publikacji górskich polskich i zagra-nicznych.

Wiesław A. Wójcik